Emigracja do Kanady jest procesem złożonym i warto poznać ten kraj zanim porwiemy się na takie wyzwanie, myślę jednak, że warto. Im szybciej zaczniemy o tym mysleć i działać, tym łatwiej będzie uzyskać odpowiednie doświadczenie i dokumenty.
W tym artykule postaram się w sposób łatwy i dostępny opisać ścieżkę, którą – zgodnie z moim doświadczeniem – najlepiej pójść aby ułatwić sobie proces emigracji do Kanady. Otóż wszystko zależy od wielu czynników – indywidualnych, wieku, naszych zdolności i doświadczeń, a także miejsca, do którego chcemy wyemigrować.
W pierwszej kolejności zwracam uwagę na fakt, że osoby posiadające potrzebne w Kanadzie umiejętności jak np. informatycy, lekarze, pielęgniarki – mają bardzo ułatwiony dostęp do tego kraju. Mówi się o wielu zawodach w aspekcie zapotrzebowania w Kanadzie, jednakże w przypadku tylko kilku zawodów faktycznie możemy mówić o ułatwieniach w otrzymaniu pobytu stałego (PR – permanent resident) czy (WP – work permit). Proces otrzymania „pobytu stałego” w Kanadzie można rozpocząć na wielu jego etapach, jednak aby dokonać tego poprawnie i nie stresować się niepotrzebnie, warto ułatwić sobie tą jakże ciekawą podróż.
Kanada – nie przypadkiem – przygotowała różnego rodzaju programy rządowe, a także federalne. Korzystając z tego co ten kraj nam oferuje, będziemy nabywać kanadyjskie doświadczenie zawodowe, uczyć się języka, poznawać potencjalnych pracodawców, i przede wszystkim odnajdziemy się w innym systemie pod dosłownie każdym względem. A to się liczy, kiedy zbieramy punkty w programie Express Entry, który pozwoli otrzymać nam permanent resident card.
Jak zdobyć doświadczenie zawodowe w Kanadzie?
Istotne jest to, że im jesteśmy młodsi, tym łatwiej nam będzie wyemigrować do Kanady, otrzymamy też więcej punktów! Granicą wieku jest 35 lat. Poniżej tej granicy dostaniemy więcej punktów, a już przekraczając 35 lat – punkty idą w dół. Optymalnie aby najlepiej wypaść w punktacji, warto zacząć mniej więcej w przedziale 20-29 lat. Mówimy tutaj o uzyskaniu możliwie jak największej ilości punktów. Zwyczajnie, przekraczając granicę wieku tracimy punkty, których już nie odzyskamy. Nie jest to tak istotne, przy czym zwracam uwagę, że im ktoś jest starszy, tym trudniej będzie znaleźć zadowalającą posadę w nowym kraju. Nie trzeba uzyskiwać maksymalnej liczby punktów /1200pkt/ gdyż zgodnie z danymi z 1 marca 2023 kandydat, który został zaproszony do wzięcia udziału w programie uzyskał 748 punktów (Express Entry rounds of invitations – CRS score of lowest-ranked candidate invited). Próg który należy przekroczyć jest elastyczny i oscyluje w okolicy 650 punktów, dane te zmieniają się kilka razy rocznie. Wniosek jest taki, że nawet jeśli przekroczymy granicę wieku, cały czas możemy „nadgonić” punktację innymi zdolnościami. Na czym należy się skupić opiszę poniżej – teraz zaznaczę, że jeśli wybiorą Państwo opisywaną przeze mnie drogę, najprawdopodobniej cały proces odbędzie się bez stresu i dostaniesz się za pierwszym razem.
Programy IEC – International Experience Canada – a są aż trzy do wyboru, pomogą nam zdobyć potrzebne doświadczenie na kanadyjskim rynku, a także nauczyć się języka. Rozróżniamy trzy programy – Working Holiday (najbardziej popularny), Young Professionals oraz International Co-op (Internship) – International Experience Canada: About the process. Tylko jeden program nie wymaga oferty pracy od kanadyjskiego pracodawcy stąd też jest najbardziej popularny i zupełnie wystarczający aby podbić liczbę punktów w przyszłości – mowa o work and travel program. Zasadniczo, jeśli komuś zależy na emigracji, raczej nie będzie się skupiać na więcej niż jednym programie. Natomiast, nadgorliwi mogą korzystając z trzech programów spędzić w Kanadzie nawet 3 lata i zdobyć spore doświadczenie.
Warunki otrzymania zaproszenia w programie W&T opisane pod linkiem wskazanym powyżej. Nie są to skomplikowane procesy, aczkolwiek wymagają zaangazowania czasu i pieniędzy. W mojej ocenie, na podstawie doświadczeń Klientów, zebranie potrzebnej dokumentacji nie stanowi problemu. Gorzej już jest ze zgromadzeniem środków, które są często ale nie zawsze, warunkiem koniecznym do uzyskania zaproszenia. Kanadyjscy urzędnicy wymagają od nas abyśmy posiadali środki na utrzymanie przez pierwszy okres do znalezienia pracy – 2500 dolarów kanadysjkich oraz posiadanie ubezpieczenia na cały okres pobytu od wielu ryzyk, które w skali roku kosztują w przedziale 2000 do 3500 zł. Reasumując zatem, zakup biletów w dwie strony, ubezpieczenia i posiadanie środków na utrzymanie, a także koszty związane z pozyskaniem dokumentów, wykonanie odcisków palców ale też nie zawsze – kształtuje wydatek rzędu 15 tys zł na początek. W tym miejscu zwracam uwagę, że biometrię w Polsce można pobrać wyłącznie w Warszawie i kosztuje to dodatkowo 85 dolarów kanadyjskich. Uczulam również, że jeśli we wniosku o pozwolenie na pracę w programie W&H wskażą Państwo, iż zamierzacie pracować w placówkach medycznych, pomocowych, opiekuńczych itd – Urzędnik skieruje aplikanta dodatkowo na badania medyczne (o ile dobrze pamiętam) placówki znajdują się w Krakowie i Warszawie. Koszt badania na przykładzie Warszawy, wynosi 550 zł + 160 zł za zdjęcie RTG jeśli będzie potrzebne. Zważywszy na fakt, że aplikujemy o otrzymanie otwartego pozwolenia na pracę w programie W&T (open work permit) – odradzam Klientom deklarowania pracy w/w zawodach. W Kanadzie zawsze możemy wykonać potrzebne badania i przeważnie nie są potrzebne kiedy już tam jesteśmy nawet jeśli podejmiemy pracę jako opiekun osób starszych czy na podobnym stanowisku. Ponadto, nie można wykonać standardowych badań. Formularz medyczny jest indywidualnie przygotowywany przez urzędnika i w efekcie stracimy mniej więcej dwa do trzech tygodni i dodatkowe środki.
Po otrzymaniu zaproszenia o nazwie letter of introduction, nie jest to równoznaczne z otrzymaniem pozwolenia na pracę. Oznacza to jedynie, że spełnilismy warunki i Rząd Kanady zaprasza nas do swojego kraju. Ostateczną decyzję zawsze podejmuje urzędnik imigracyjny na lotnisku! Od razu uspokajam. Jeśli ktoś otrzymał zaproszenie i przekaże je urzędnikowi, wszystko idzie gładko! Jest to rządowy program wymiany młodych osób i aplikanci pozostają pod swoistą ochroną całego procesu. Urzędnik najpewniej zada kilka pytań, zachęci do rozmowy ale bez większego nacisku, po czym wydrukuje WP – open work permit i życzy nam miłego pobytu w Kanadzie – tyle. Koniecznie należy wcześniej znaleźć zakwaterowanie i transport z lotniska – w przeciwnym razie 2500 dolarów kanadyjskich nie starczy na długo 🙂
Nawet w obecnych, dość ciężkich czasach, pracy w Kanadzie jest sporo. Naszym celem jest nauka języka oraz zdobycie doświadczenia zawodowego w Kanadzie. Warto na sam początek zatrudnić się w sklepie ale anglojęzycznym! Chcąc nauczyć się języka skaczemy na głęboką wodę wsród Kanadyjczyków. Praca w Polskim sklepie odpada. W większości sklepów kogoś potrzebują do obsługi i zważywszy na bardzo swobodne i towarzyskie podejście Kanadyjczyków, szybko można nauczyć się języka – w zależności od indywidualnych umiejętności. Napiszę nawet, że w Kanadzie ciężko nie nauczyć się języka. Z własnego doświadczenie napiszę, że mając 19 lat uczyłem się języka nawet w drodze do pracy. Kanadyjczycy są mili i otwarci (są oczywiście granice) ale nawet teraz wychodząc z żoną i trójką dzieci na spacer po kanadyjskich parkach, zawsze napotka się kogoś kto zachęci do rozmowy – coś co rzadko zdarza się w Polsce.
Po przepracowaniu kilku miesięcy i obyciu się z „nowym systemem”, zalecam znaleźć pracę bliżej naszego zawodu lub zawodu, który chcielibyśmy w przyszłości wykonywać. Gdy przepracujemy już 10 miesięcy – warto, aczkolwiek nie jest to konieczne, złożyć wniosek o przedłużenie pozwolenia na pracę w programie – tym razem – wybierając inny rodzaj programu np. staż lub pracę w swoim zawodzie jako młody specjalista (konieczne są już oferty pracy). Przed końcem pozwolenia warto zadbać o ofertę pracy w konkretnym zawodzie.
Co dalej?
Posiadając ofertę pracy od pracodawcy (w zależności od kilku czynników), możemy dalej uczestniczyć w programie IEC, wnioskować o pozwolenie na pracę u konkretnego pracodawcy (specific work permit) lub jeśli czujemy się na siłach możemy przystąpić do programu Express Entry i starać się o „pobyt stały” i tak zwaną kartę rezydenta. Istnieje też możliwość złożenia wniosku o status wizytora, co da nam dodatkowe 6 miesięcy legalnego pobytu w Kanadzie – należy jednak pamiętać, że bez prawa do pracy! Zakładamy również, że jako wizytor mamy się gdzie zatrzymać i posiadamy środki potrzebne na utrzymanie. Istotne jest aby przez cały pobyt posiadać legalny status czy to jako pracownik czy turysta „wizytor”. Przed końcem terminu zawsze należy albo opuścić Kanadę albo wnioskować o zmianę/przedłużenie statusu. Warunkiem złożenia jakiegokolwiek wnoisku z terytorium Kanady jest posiadanie legalnego obowiązującego statusu. Osoby pozostajace na terytorium Kanady nielegalnie proszą się o problemy i może to skończyć się deportacją.
Warto pamiętać!
Jeśli zdecydujemy się wziąć udział w programie Express Entry, stanowić to będzie podstawę do złożenia wniosku o otwarte pozwolenie na czas oczekiwania na decyzję w programie Express Entry – jest to swoiste udogodnienie aby móc swobodnie aplikować z terytorium Kanady, bez konieczności powrotu do Polski. Ponadto jeśli w trakcie aktywnej aplikacji w/w programie, będziecie Państwo legalnie pracować w Kanadzie i to w dodatku w swoim zawodzie, będzie to ogromna zaleta.
Program Express Entry
To już temat na osobny artykuł, aczkolwiek postaram się możliwie krótko opisać co jest istotne, a co mniej.
W tym programie wnioskujemy o przyznanie statusu rezydenta i otrzymanie karty rezydenta. Rzecz która wręcz dystansuje pozostałych aplikantów i daje nam na start 600 na 1200 możliwych punktów jest nominacja w programie federalnym. Poszczególne prowincje organizują programy według aktualnego zapotrzebowania na konkretnych pracowników z konkretnych branż gospodarki. W większości przypadków aby wziąć udział w programie federalnym, należy posiadać conajmniej 6 miesięczne doświadczenie na oczekiwanym stanowisku w prowincji, która organizuje program oraz posiadać ofertę pracy na konkretne stanowisko od pracodawcy z danej prowincji. Jeśli uda nam się trafić zawodem w potrzeby prowincji, w której pracujemy – powinniśmy starać się o nominację w programie. Nominacja taka, jak wspomniałem powyżej, daje nam 600 punktów w programie Express Entry. Nie jest jednak łatwo i jeśli nie uda się nam dostać do programu federalnego, pozostaje uzbierać odpowiednią liczbę punktów. Dokonanie tego również nie należy do łatwych. Koniecznie należy uzyskać jak najlepsze wyniki z testów językowych, ewaluować swoje wykształcenie i uzyskać ofertę pracy w Kanadzie, a także wykazać zdobyte kanadyjskie doświadczenie zawodowe oraz te spoza Kanady.
Dalszy ciąg artykułu wkrótce.
Autor: Michał Patelczyk, prawnik Kancelarii PEVNE Law Firm
Jeśli macie Państwo jakiekolwiek pytania, zapraszam do współpracy.